Mikroorganizmy glebowe – rola w środowisku glebowym

Plonowanie i kondycja roślin są uzależnione od gleby i zawartych w niej składników pokarmowych. Pod pojęciem żyzności gleby kryją się zawartość: składników mineralnych (azot, fosfor i potas – najważniejsze z punktu widzenia roślin), materii organicznej i  mikroorganizmów. 

Z tego artykułu dowiesz się: 

• jaka jest rola mikroorganizmów glebowych?

• co wpływa na ilość "organiki" w glebie?

• jak można zadbać o glebę w swoim ogrodzie? 

Rola mikroorganizmów glebowych

Mikroorganizmy glebowe są bardzo ważne, ale powszechny jest brak wiedzy o nich. Jaka jest rola mikroorganizmów: odpowiedzialne są za obieg materii organicznej, za napowietrzenie i poprawę struktury gleby. Można powiedzieć, że mikroorganizmy są strażnikami dbającymi o właściwości gleby.
Gleba, mikroorganizmy i rośliny są od siebie zależne, brak któregoś z ogniw wpływa negatywnie na pozostałe.

Mikroorganizmy glebowe zamieszkują strefę edafonu. Co to jest edafon? 

Edafon to powierzchniowa część gleby, która obejmuje wszystkie żywe organizmy w niej zawarte. Jest bardzo istotna ze względu na swoją rolę w środowisku glebowym, ponieważ edafon zajmuje się wytwarzaniem hormonów i enzymów (związków biochemicznych), które są odpowiedzialne za przemiany azotu, fosforu i potasu w formy łatwo dostępne dla roślin. 

Rola mikroorganizmów polega na przekształcaniu składników pokarmowych (azot, fosfor i potas) w formy dostępne dla roślin.

Jakie organizmy są w glebie?

Organizmy (w tym mikroorgamizmy), które znajdziemy w podłożu glebowym:

• bakterie – występują najliczniej w środowisku glebowym, rozkładają materię organiczną i uwalniają składniki pokarmowe dla roślin;
• grzyby – są odpowiedzialne za rozłożenie materii organicznej, wytworzenie substancji próchnicznych i udostępnienie pierwiastków (ze związków mineralnych) roślinom;
• glony – dzięki swojej przemianie materii pochłaniają dwutlenek węgla z gleby, czym odkwaszają glebę poprzez wzbogacenie jej w węglowodany, białka i tlen;
• pierwotniaki i nicienie – rozkładają materię organiczną, ale przede wszystkim kontrolują liczebność bakterii, glonów i grzybów;
• owady – „żywią się” szczątkami roślinnymi, dzięki czemu powstaje próchnica;
• dżdżownice – tworząc tunele którymi się poruszają napowietrzają glebę i poprawiają jej przepuszczalność, rozkładają martwą materię organiczną i przetwarzają pierwiastki w formy dostępne dla roślin;
• gryzonie – tworząc korytarze spulchniają glebę i oczyszczają ją z resztek organicznych.

Mikroorganizmy – dlaczego ich liczebność maleje?

Równowaga mikrobiologiczna gleb (w tym gleb w naszych ogrodach) jest coraz mocniej zaburzana z powodu chemii używanej w rolnictwie - ale też w ogrodach przydomowych. Jak to się dzieje?

• Zastosowanie na szeroką skalę monokultur (wielkoobszarowe uprawy), nawozów sztucznych i środków ochrony rośliny doprowadza do wyjałowienia gleb. Wyjałowienie gleby to nic innego jak brak organizmów odpowiadających za krążenie materii organicznej i pierwiastków w glebie.
• Stosowanie przez użytkowników indywidualnych nawozów mineralnych  lub nawet nawozów rolniczych - bez odpowiedniej wiedzy. Nawożenie mineralne trawników i ogródków co 3 tygodnie (bo tyle mniej więcej działa nawóz na trawniku) powoduje zasolenie gleb, tzw. "zmęczenie" poprzez bardzo duże dawki różnych składników - taka sytuacja powoduje wymieranie mikroflory glebowej. 

Korzyści płynące z posiadania bogatej flory mikroorganizmów w naszym ogródku. 

Mikroorganizmy glebowe są jak dobre bakterie w naszych jelitach - nie widzimy ich, ale bez nich nasze zdrowie i odporność nie istnieją. Warto dbać o dobrostan gleby w naszym ogrodzie, jeśli chcemy mieć piękne i zdrowe rośliny. 

Natura jest wyposażona w  mechanizm obronny – samoregulacji. Proces ten opiera się na pracy mikroorganizmów w środowisku glebowym. Mikroorganizmy i ich metabolity, czyli enzymy glebowe, rozkładają substancje organiczne, detoksykują metale ciężkie oraz uczestniczą w procesach glebotwórczych.

Co wpływa na ilość "organiki" w glebie? 

• stosowanie nawozów - organiczne wspierają żyzność gleby, mineralne - zmniejszają
• bioróżnorodność: będziesz mieć lepszą glebę jeśli nie będziesz stosować herbicydów selektywnych i tępić tzw "chwastów" i jeśli będziesz mieć w ogrodzie coś więcej niż beton i trawnik. 
• stosowanie wspomagaczy gleby tj kwasy humusowe, kompost

Jak można zadbać o glebę w swoim ogrodzie?

• Używaj nawozów organicznych zawierających dużo składników odżywczych - patrz na informację o składzie, a nie tylko na ładne roślinki na przodzie. Nawozy organiczne o najwyższych wartościach odżywczych dostępne na tę chwilę na rynku to BiOgardena. 
• Zerknij na porównanie działania w glebie nawozów: zobacz, ile korzyści niewidocznych dla oka, ale kluczowych dla roślin oferuje BiOgardena. 
•  
• Nie używaj niepotrzebnej "chemii" w ogrodzie: herbicydów i insektycydów. Wszyscy mali mieszkańcy ogrodu (no, może poza kleszczami ;)) robią dla gleby dużo dobrego i to zupełnie za darmo. Nie pozbywajmy się wszystkich żuczków, "szczypawek", mrówek, bo to prosta droga to zaburzenia równowagi w naszej domowej oazie spokoju.